Vân Khanh 
Con người có thể tồn tại hơn 10 ngày mà không cần thức ăn, và khoảng 3 đến 5 ngày nếu không có nước, nhưng họ chỉ có thể tồn tại trong 30 – 40 giây mà không cần thở, lâu hơn cái chết của chúng ta. Con người thở được là do phổi có tác dụng trao đổi khí giúp cơ thể hấp thụ khí ôxy và loại bỏ khí cacbonic. Một khi bị viêm phổi, các triệu chứng đầu tiên có thể nhận thấy là sốt, ho, đờm đục và đau ngực khi ho.
Tuy nhiên, đối với người cao tuổi, đôi khi các triệu chứng không rõ ràng dẫn đến nhập viện muộn. Lúc này, việc điều trị sẽ rất khó khăn, thậm chí có khi phải nhờ đến sự can thiệp của máy thở, nếu tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn thì khả năng tử vong cũng rất cao.
Viêm phổi ở người già thường có xu hướng nặng hơn ở người trên 65 tuổi bởi sức đề kháng của cơ thể đã kém, phổi lão hóa rõ rệt. Nếu không được điều trị tích cực, bệnh sẽ nảy sinh những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Theo thống kê tại khoa Lão khoa, Bệnh viện đa khoa tỉnh trung bình mỗi ngày khoa tiếp nhận từ 2 đến 3 người bệnh nhập viện bị mắc viêm phổi vào điều trị. HÃy cùng chúng tôi tìm hiểu những nguyên nhân và cách phòng chống căn bệnh nguy hiểm này nhé!
Mục lục
Nguyên nhân gây ra viêm phổi ở người già
Theo các bác sỹ nguyên nhân viêm phổi ở người cao tuổi là do vi sinh vật (như vi khuẩn, vi rút, vi nấm,…); do khói bụi (môi trường ô nhiễm, khói bếp, thuốc lá, thuốc lào). Hoặc ít vận động, nằm lâu do liệt. Viêm phổi ở người cao tuổi khác với người trẻ tuổi. Nhiều trường hợp chỉ viêm họng, mũi cũng rất dễ dẫn đến viêm phổi. Một số trường hợp người cao tuổi mắc một số bệnh mạn tính đường hô hấp như: Bệnh giãn phế quản, khí phế thũng, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hoặc hen suyễn, sức đề kháng của cơ thể giảm xuống thì bệnh bùng phát thành bệnh viêm phổi cấp tính.
Đặc biệt là vai trò của một số loài vi khuẩn, bình thường thì chúng sống cộng sinh ở đường hô hấp trên nhưng khi trời lạnh, sức đề kháng suy giảm, chúng tấn công vào đường hô hấp và gây bệnh. Điển hình là vi khuẩn phế cầu và một số vi rút đường hô hấp, vi nấm. Trong một số trường hợp, nhất là người cao tuổi, bệnh viêm phổi thường diễn ra sau khi mắc phải bệnh cúm, cảm lạnh hoặc bị lây bệnh ngay trong bệnh viện (nhiễm khuẩn bệnh viện) do đi khám bệnh hoặc nằm viện điều trị một bệnh nào đó. Đáng lo ngại nhất là người cao tuổi mắc bệnh viêm phổi mà tác nhân gây bệnh là vi rút, bởi vì với vi rút thì hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
Đối với viêm phổi mắc phải tại bệnh viện
Viêm phổi mắc phải tại bệnh viện là bệnh lý viêm phổi xuất hiện sau nhập viện 48h. Bao gồm cả các trường hợp viêm phổi trên bệnh nhân thở máy. Trong bệnh viện, sau nhiễm khuẩn tiết niệu và nhiễm khuẩn máu thì phổi là cơ quan dễ bị nhiễm khuẩn nhất.
Viêm phổi mắc phải tại bệnh viện khác nhau giữa từng bệnh viện. Thậm chí là từng khoa trong cùng một bệnh viện. Những vi khuẩn chủ yếu gây viêm phổi mắc phải tại bệnh viện bao gồm: Vi khuẩn Gram dương như Staphylococcus aureus bao gồm cả MRSA; trực khuẩn Gram âm đường ruột như Escherichia coli; Klebsiella pneumoniae. Vi khuẩn Gram âm không có nguồn gốc từ đường ruột; như Pseudomonas aeruginosa, các vi khuẩn cư trú ở hầu họng của các bệnh nhân mắc bệnh nặng nằm tại bệnh viện. Trong đó nguyên nhân thường gặp nhất là do vi khuẩn Gram âm và tụ cầu vàng. Ngoài ra viêm phổi cũng có thể do phế cầu và nguồn nước trong bệnh viện. Có thể cũng là nguyên nhân làm bùng phát nhiễm trùng do Legionella
Nguyên nhân khác
Đặc biệt,với viêm phổi người già có rất nhiều các yếu tố nguy cơ đặc thù. Góp phần làm cho người già trở thành đối tượng thường gặp của viêm phổi. Khác với trẻ em và người trẻ, chức năng của phổi còn tốt cũng như hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Ở người già :
- Hệ thống miễn dịch yếu: Sự lão hóa của hệ thống miễn dịch làm cho người già không chống lại được sự tấn công của các vi khuẩn,virus gây bệnh.
- Mắc nhiều bệnh lý mạn tính: Người già thường mắc nhiều bệnh lý mạn tính cả toàn thân và đường hô hấp. Như đái tháo đường, suy giảm miễn dịch, bệnh lý tim mạch, bệnh gan; thận mạn tính, viêm phế quản mạn, giãn phế quản…
- Sự tác động của các yếu tố có hại: Nghiện thuốc lá, thuốc lào, rượu, bia là các yếu tố thường gặp và là tác nhân thúc đẩy tình trạng viêm phổi ở người già.
Trên thực tế, không phải tất cả các trường hợp viêm phổi đều có thể tìm được nguyên nhân. Có tới 50% trường hợp không tìm được nguyên nhân gây bệnh. Cả viêm phổi mắc phải tại cộng đồng và viêm phổi mắc phải tại bệnh viện đều được gây ra chủ yếu bởi các vi sinh vật. Viêm phổi cũng dẫn đến rất nhiều các biến chứng về sức khỏe đặc biệt là ở người cao tuổi. Vậy làm thế nào để có thể phòng tránh viêm phổi một cách hiệu quả?
Dấu hiệu nhận biết bệnh
Dấu hiệu lâm sàng của bệnh này ở người cao tuổi rất khác so với người trẻ. Nhiều trường hợp người bệnh không sốt cao, thậm chí không sốt. Nhất là người cao tuổi có tuổi cao, sức yếu, lú lẫn, ít vận động. Hoặc đi lại khó khăn, ăn uống thất thường. Một số người cao tuổi mắc một số bệnh mạn tính kéo dài như: Nằm liệt giường do tai biến mạch máu não hoặc do biến chứng của thoái hóa khớp. Hư khớp rất khó khăn trong việc đi lại càng dễ mắc bệnh viêm phổi. Tuy vậy, có một số triệu chứng điển hình như thở nhanh nông. Đôi khi có thở rít, cánh mũi phập phồng do thiếu dưỡng khí.
Triệu chứng ho là hay gặp nhất, đặc biệt là ở những người cao tuổi có bệnh mạn tính về đường hô hấp: Viêm họng mạn tính, giãn phế quản, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Ho thường có đờm lỏng hoặc đặc quánh, một số trường hợp có dính một ít máu do mao mạch bị vỡ ra. Tuy vậy, có một số ít trường hợp không ho. Tức ngực và khó thở nhẹ là triệu chứng thường gặp. Người bệnh thường có dấu hiệu mất nước, môi khô, lưỡi trắng, má hóp, da nhăn nheo.
Cách phòng chống viêm phổi ở người già
Khi nghi ngờ bị viêm phổi, người cao tuổi cần đến khám tại cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt. Đối với người cao tuổi mắc viêm phổi. Nhất là viêm phổi do vi rút, việc dùng thuốc điều trị rất khó khăn. Vì vậy, cần dùng thuốc gì, dùng trong bao lâu, liều lượng như thế nào. Là phải được bác sĩ khám bệnh kê đơn và tư vấn sử dụng. Không nên tự mua thuốc để điều trị, nhất là kháng sinh. Nếu dùng không đúng chỉ định thì bệnh không những không khỏi mà còn nhiều điều bất lợi sẽ xảy ra cho người bệnh. Bên cạnh đó, cần có chế độ sinh hoạt hợp lý, ở thông thoáng, không hút thuốc lá, thuốc lào.
Người cao tuổi cũng cần được giữ ấm và tránh tiếp xúc nhiều với không khí lạnh. Hàng ngày, cần uống đủ lượng nước cần thiết khoảng từ 1,5 – 2 lít. Ăn thêm rau xanh trong các bữa ăn và tăng cường ăn trái cây hàng ngày. Vệ sinh họng – miệng hàng ngày như đánh răng, súc họng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Vận động cơ thể bằng mọi hình thức tùy theo sức khỏe và điều kiện của từng người. Những người bị liệt cần được nâng dậy và xoa bóp các cơ bắp; bụng, tập hít thở sâu để phục hồi các chức năng của phổi.
Nguồn: Ytehagiang.org.vn
About Author
