
Khi cơ thể già đi, tim cũng yếu dần, không còn đập đều mà lúc nhanh lúc chậm, do mạch máu lúc này đã cứng lại không còn đàn hồi nữa. Ở người cao tuổi, mạch máu dần cứng lại và độ đàn hồi giảm sẽ khiến tim phải làm việc nhiều hơn, tình trạng này nếu diễn ra lâu ngày sẽ khiến cơ tim dày lên, gây ra các bệnh về tim mạch ở người già. Các van tim ở người già cũng bị thoái hóa, xơ hóa và vôi hóa.
Trong đó, van động mạch chủ thường bị ảnh hưởng nhất, các van khác cũng có thể bị ảnh hưởng và gây ra bệnh van tim, chính vì vậy khi về già chúng ta dễ mắc các bệnh về tim mạch. Bệnh tim mạch gây ra nhiều căn bệnh khác nhau như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, suy tim,… kéo theo nhiều bệnh lý tiềm ẩn khiến cơ thể suy nhược, thậm chí tử vong.
Mục lục
Biểu hiện bệnh suy tim ở người già
Biểu hiện lâm sàng của suy tim tùy thuộc tốc độ suy tim nhanh hay chậm, nguyên nhân suy tim và tuổi của người bệnh. Các dấu hiệu của giảm cung lượng tim bao gồm cơ thể mệt mỏi, mất khả năng gắng sức, giảm tưới máu ngoại vi. Sự suy sụp cung lượng tim và tăng sức cảm ngoại vi làm người bệnh khó thở, phù các chi, tăng áp lực tĩnh mạch cảnh, tràn dịch đa màng (màng tim, màng phổi, màng bụng), gan to.
Tăng cấp thể tính thất trái và áp lực tĩnh mạch phổi gây phù phổi cấp. Xét nghiệm máu thấy tăng urê, creatium giảm natri và tăng men chuyển hóa của gan. Trên phim X-quang, bóng tim to và sự thay đổi phân phối máu tại hệ thống mạch máu phổi. Sự suy giảm chức năng thất trái phát hiện được qua siêu âm tim.
Nguyên nhân gây suy tim
Bệnh van tim do thấp, tăng huyết áp, suy tuần hoàn vành với tổn thương chức năng cơ tim. Các nguyên nhân khác là: Bệnh cơ tim nguyên phát, bệnh màng ngoài tim… Suy tim có cung lượng tim cao xảy ra trong thiếu máu nặng, cường chức năng tuyến giáp (nhiễm độc thyroxin) hoặc thiếu vitamin B1. Tùy theo nguyên nhân, tim có thể giãn to, hoặc không giãn.
Nguyên tắc điều trị suy tim
Là điều trị các tác nhân thúc đẩy bệnh tiến triển, điều trị suy tim là điều trị các tác nhân thúc đẩy bệnh tiến triển, điều trị tình trạng ứ nước và natri, cải thiện tối ưu chức năng co bóp cơ tim, giảm gánh nặng đối với tim và giảm ứ trệ tuần hoàn phổi và tĩnh mạch đại tuần hoàn. Quan trọng là phải theo dõi các thông số: Cân nặng, mạch, huyết áp, lượng nước đưa vào và lượng nước tiểu.
Chế độ sinh hoạt bảo đảm điều trị suy tim
- Hạ chế hoạt động thể lực và nghỉ tại giường: Sau khi bệnh ổn định, phục hồi chức năng và luyện tập vừa sức có hướng dẫn thận trọng, có thể cải thiện được chức năng tim. Các chấn động tâm lý có thể làm suy tim nặng lên và phải được giảm bớt.
- Giảm cân nặnng ở người béo: Tuy nhiên, cần giữ mức hấp thu năng lượng cần thiết ở người suy tim nặng hợp lý để ngừa suy kiệt do suy tim. Hạn chế dùng nước và muối ăn. Ngừng các thuốc làm giảm co bóp cơ tim như chẹn giao cảm bêta, verapamim. Bỏ thói quen uống rượu, hút thuốc.
Điều trị suy tim gồm
Thuốc lợi tiểu: Cải thiện được các triệu chứng của suy tim nhẹ và vừa. Theo dõi nhiều lần cân nặng và lượng nước ra cơ thể. Các thuốc lợi tiểu thường dùng trong điều trị suy tim: Hypothiazit, lasix, triamteren.
Glycozi trợ tim: làm tăng co bóp cơ tim do ức chế hoạt động ở màng tế bào cơ tim của men ATPase lên natri – kali. Digoxin là thuốc thường dùng, rất hữu hiệu trong điều trị suy tim có kèm theo hoặc gây ra bởi rung nhĩ hoặc cuồng động nhĩ, giảm thất trái và suy sụp chức năng tâm thu. Ở người suy tim mạn tính dùng digoxin, phân số tống máu tăng lên và khả năng gắng sức được cải thiện. Khoảng cách giữa liều điều trị và liều độc của digoxin hẹp, nên nhất thiết phải theo dõi chặt chẽ khi dùng thuốc.
Thuốc giãn mạch: Cải thiện rõ rệt chức năng bơm máu của tim. Ở người bệnh có hở van tim, suy tim do tăng huyết áp, suy tim có tăng sức cảm ngoại vi. Là những đối tượng có nhiều khả năng đạt kết quả tốt với các thuốc giãn động mạch. Hiệu quả cũng như độc tính của thuốc giãn mạch tùy thuộc vào thể tích tuần hoàn trong mạch. Và tiền gánh, nếu tiền gánh bình thường hoặc giảm. Điều trị giãn mạch gây hạ huyết áp khi đứng và tăng protein niệu ngoài thận.
Lưu ý loại thuốc và liều dùng
Cần đặc biệt chú ý ở người có cung lượng tim bị kìm hãm (thí dụ: hẹp van động mạch chủ). Hoặc có suy chức năng tâm trương (ví dụ ép tim do tràn dịch) thuốc giãn mạch thường có chống chỉ định dùng.
Hiện các thuốc giãn mạch được công nhận chính thức trong điều trị suy tim thường dùng là: Captopril, enalapril. Thuốc có tác dụng làm giảm rõ rệt các triệu chứng suy tim. Cải thiện khả năng gắng sức và nâng cao khả năng lao động. Captopril làm tim bớt to và cải thiện huyết động trong suy tim trái do nhồi máu cơ tim trước vách. Khi dùng thuốc giãn mạch phải theo dõi sát huyết áp, lượng nước tiểu và chức năng thận.
Phòng ngừa bệnh suy tim ở người cao tuổi
Chế độ sinh hoạt
- Bỏ thuốc lá: trong thuốc lá chất nicotin làm co mạch máu. Giảm oxy trong máu và tổn thương mạch máu khiến bệnh tim mạch tiển triển nặng hơn. Thuốc lá còn giảm lượng mỡ tốt nhưng lại tăng mỡ xấu. Gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim
- Khám sức khỏe định kỳ để tầm soát bệnh tim mạch. Từ đó có những biện pháp chữa trị sớm và kịp thời.
- Kiểm soát huyết áp và bệnh tiểu đường: người cao tuổi cần duy trì mức huyết áp dưới 120/80 (mm Hg). Và thường xuyên kiểm tra lượng đường trong máu. Đồng thời giảm lượng cholesterol để phòng bệnh tim mạch
- Tránh căng thẳng và giận dữ: Tâm lý căng thẳng chính là yếu tố dẫn đến bệnh xơ vữa động mạch. Do đó, người cao tuổi cần phải thả lỏng tinh thần, sống vui vẻ cùng bạn bè, con cháu.
- Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe. Những nhóm bài tập thể dục tốt cho sức khỏe người cao tuổi là đi bộ, khiêu vũ, dưỡng sinh…. Trước khi bắt tay vào việc thực hiện một hình thức luyện tập mới. Người cao tuổi cần hỏi ý kiến bác sĩ để chắc chắn bài tập đó phù hợp.
Chế độ dinh dưỡng
- Xây dựng một chế độ ăn với những thực phẩm ít chất béo và cholesterol, bổ sung chất xơ, chất khoáng. Người cao tuổi nên ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm nhiều chất xơ,…
- Ưu tiên ăn nhiều cá và hạn chế mỡ.
- Hạn chế sử dụng nhiều muối và đường.
- Hạn chế sử dụng rượu, bia.
- Uống đủ nước theo nhu cầu của cơ thể.
- Bổ sung thêm các sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dễ hấp thu. Giúp tăng sức đề kháng, hạn chế mệt mỏi, ăn ngủ ngon, đồng thời giúp giảm cholesterol. Tốt cho hệ tim mạch và tạo hệ xương chắc khỏe.
Nguồn: Nhandan.vn